Amatör telsiz herhangi bir lisans ücretinin aylık ya da yıllık olarak ödenmediği satın alınıp doğrudan kullanılabilen telsiz cihazlarıdır. Yaygın kullanım biçimi el telsizi şeklindedir. Dijital ve analog olarak iki farklı çeşidi bulunmaktadır. Son zamanlarda şehir merkezleri, inşaat şantiyeleri ve tersanelerde amatör telsiz kullanımı artmaya devam etmektedir.
Amatör telsizcilik, haberleşme tekniklerinden biridir. Amatör radyoculuk olarak da bilinmektedir. Hobi olarak yapılan amatör telsizcilikteki “amatör” kelimesi aşk ve sevgi olarak tanımlanan Latince “Amor” kelimesinden türetilmiştir. Amatör telsizciler, kişisel ihtiyaçlar kapsamında radyo servisini kullanırlar.
Türkiye’de amatör telsizci olmak için 12 yaşından büyük olmak gerekmektedir. Amatör telsizcilik için Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü (KEGM) tarafından organize edilen sınavlara girip belge almak zorunludur. Sınavdan yeterli puanı alan kişiye A ya da B sınıfı amatör telsiz ehliyeti verilir.
Çağrı işaretleri uluslararası alanda tanınan amatör telsizcinin kimliği olarak tanımlanabilir.
Amatör telsizciler için çağrı işareti; ülke kodu, bölge no ve son ek olarak üç kısımdan oluşmaktadır. Her amatör telsizciye özel olarak çağrı işareti (call sign) tahsis edilir. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından kişiye özel tahsis edilen çağrı işareti amatör telsizcilik belgesi ile birlikte kişiye verilir. Kişinin amatör telsizcilik belgesini iptal etmesi durumunda 10 yıl süreyle çağrı işareti başkasına verilmez ya da devir edilemez.
Kıyı Emniyeti amatör telsiz kullanımı için A Sınıfı, B Sınıfı ve C Sınıfı olarak 3 farklı belge vermektedir. A sınıfı telsizcilik belgesi için sınavdan en az 75 puan; B sınıfı belge için 60-74 arası puan ve C sınıfı amatör telsizcilik belgesi için sınavdan en az 60 almak gerekmektedir.
Amatör telsizci olmak için kişilerin birçok nedeni bulunur. Öncelikle amatör telsizcilik hobi amaçlarıyla yapılır. Sosyal faaliyetler için kişilere renkli bir alternatif sunmaktadır. Bununla birlikte elektronik ve elektromanyetik sistemleri üzerine çalışan kişiler amatör telsizciliği kendilerini geliştirme alanı olarak görürler. Acil durum ve afet sırasında amatör telsizciler ise ekiplere yardımcı olur. Amatör Radyo Servisi, afet zamanlarında güvenli ve hızlı haberleşme kaynağı olarak kabul edilmektedir.
Amatör telsizcilik, dünya çapında sıklıkla hobi olarak yapılmaktadır. Teknolojideki yenilikler, amatör telsizlere kolay ulaşım ve yasal uygulamaların pratikleşmesi sayesinde amatör telsizciliğe duyulan ilgi gittikçe artmaya devam etmektedir.