Telsizler Hangi Frekans ile Çalışırlar?
Telsizler bir asrı aşkın süredir iletişim kurmamıza olanak tanıyan cihazlardır. Günümüzde de kat ettiği yol ile pek çok sektörde iletişim kurabilmek için telsizlerden faydalanılmaktadır. Peki bir telsiz nasıl çalışır? Telsizler hangi frekanslara sahipir? Telsizler neden farklı telsiz frekanslarına sahiptir? Bir frekansı diğerinden ayıran özellikler nelerdir? Yazımızda telsiz frekansına dair pek çok soruya cevap vererek sizin için en doğru frekansa sahip telsizi bulmaya çalışacağız.
Telsiz frekansları kabloya ihtiyaç olmadan telsiz haberleşmesine olanak sağlamaktadır. Her telsiz belirli bir frekans aralığında çalışır ve eğer kişi karşısındaki kişiyle iletişime geçmek isterse aynı frekansta olmak zorundadır.
Telsiz frekansı (RF), telsiz iletişimi için kullanılan elektromanyetik spektrumdaki bir frekans aralığını ifade eder. telsiz frekans spektrumu tipik olarak 3 kHz ile 300 GHz arasındaki frekans aralığı olarak tanımlanır. RF, telsiz yayını, televizyon, cep telefonu iletişimi, Wi-Fi, GPS ve diğer kablosuz iletişim teknolojileri dahil olmak üzere çeşitli amaçlar için kullanılır.
Telsiz iletişiminde, ses ve veri gibi bilgileri bir konumdan diğerine iletmek için RF sinyalleri kullanılır. Bilgi, modülasyon adı verilen bir işlem kullanılarak RF sinyaline kodlanır ve ardından sinyal bir anten kullanılarak hava yoluyla iletilir. Alıcı uçta, anten sinyali alır ve alıcı, demodülasyon adı verilen bir işlem kullanarak bilgiyi çözer.
Telsiz Menzili, ses kalitesi ve parazite karşı bağışıklığı gibi bir telsiz sisteminin performansı, kullandığı frekansa bağlıdır. Farklı frekanslar farklı avantajlar ve dezavantajlar sunar ve belirli bir uygulama için uygun frekansın seçilmesi önemlidir. Peki telsiz frekansları nelerdir?
Telsiz frekansı (RF), elektromanyetik spektrumda iletişim ve yayın amaçları için kullanılan bir dizi frekans anlamına gelir. RF frekansları genellikle hertz (Hz) cinsinden ölçülür ve birkaç kilohertz (kHz) ile birkaç gigahertz (GHz) arasında değişebilir. Bir telsiz dalgasında, dalga boyu frekansla ters orantılıdır. Telsiz frekansları insan gözüyle görülmez. Frekans, RF spektrumunun ötesine yükseldikçe, elektromanyetik enerji mikrodalgalar, kızılötesi radyasyon ( IR ), görünür, ultraviyole, X-ışınları ve gama ışınları şeklini alır. Birçok kablosuz cihaz türü RF alanlarını kullanır. Telsiz ve cep telefonları, telsiz ve televizyon yayın istasyonları, Wi-Fi ve Bluetooth, uydu iletişim sistemleri ve iki yönlü telsizlerin tümü RF spektrumunda çalışır. Ek olarak, mikrodalga fırınlar ve garaj kapısı açıcılar dahil olmak üzere iletişim dışındaki diğer cihazlar telsiz frekanslarında çalışır. TV uzaktan kumandaları, bilgisayar klavyeleri ve bilgisayar fareleri gibi bazı kablosuz cihazlar, daha kısa elektromanyetik dalga boylarına sahip IR frekanslarında çalışır.
Telsiz frekanslarını şu şekilde kategorileştirebiliriz:
Telsiz frekanslarında en düşük seviye ELF telsiz dalgalarıdır. Bu telsiz dalgaları uzun menzile sahiptirler. Bu noktada; denizaltılarla, tünellerde, madenlerin ve mağaraların içinde iletişim kurmak için tercih edilir. ELF harici düşük ve orta frekansa sahip telsiz frekansları arasında VLF, LF, MF yer alır.
HF, VHF ve UHF telsiz frekansları arasında FM telsiz, televizyon sesi yayını, kamu hizmeti telsizsu, cep telefonları ve GPS (küresel konumlandırma sistemi) bulunur. Bu bantlar tipik olarak bir ses veya veri sinyalini taşıyıcı dalga üzerine kodlamak veya etkilemek için "frekans modülasyonu" (FM) kullanır. Frekans modülasyonunda, sinyalin genliği (maksimum kapsam) sabit kalırken, frekans ses veya veri sinyaline karşılık gelen bir hız ve büyüklükte daha yüksek veya daha düşük değişir.
FM, AM'den daha iyi sinyal kalitesi sağlar çünkü çevresel faktörler frekansı genliği etkiledikleri şekilde etkilemez ve sinyal minimum eşiğin üzerinde kaldığı sürece alıcı genlikteki değişiklikleri göz ardı eder. FM telsiz frekansları 88 megahertz ile 108 megahertz arasındadır .
SHF ve EHF, telsiz bandındaki en yüksek frekansları temsil eder. Daha yüksek frekans bantları, daha düşük frekans bantlarından daha hızlı ve daha fazla bant genişliği ile veri iletebilir ancak aynı zamanda daha kısa bir menzile sahiptirler ve parazite karşı daha hassastırlar.
Her telsiz çeşidinin telsiz frekansları farklıdır. Peki telsiz frekansları neye göre değişiklik gösterir. Genel olarak, telsiz frekansları sınırlı bir kaynaktır ve teknolojik gelişmeler, telsiz çeşitleri,sektörler ve değişen iletişim ihtiyaçları dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı olarak telsiz frekansları değişiklik gösterir. Verimli ve etkili iletişim sağlamak ve parazit ve sinyal bozulmasının etkisini en aza indirmek için telsiz frekanslarının kullanımını izlemek ve yönetmek önemlidir.
Farklı telsiz ve daha pek çok faktöre göre değişen telsiz frekansları her ülkede değişiklik gösterir. Türkiye’de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu frekans ayarlarını düzenlemektedir. Gelişen teknoloji ile beraber hava, kara, deniz gibi bütün sektörlerde telsizler kullanılmaktadır.
Frekanslarda sorun yaşanabilir. Telsizlerde başlıca yaşanan sorunları şu şekilde açıklayabiliriz:
Türkiye'de telsiz frekanslarının kullanımı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından düzenlenmektedir. BTK'ya göre telsiz frekanslarının kullanımı sınırlandırılmıştır ve lisans gerektirir. Uygun bir lisans olmadan kullanılması yasak olan bazı frekanslar şunları içerir:
Ayrıca, belirli frekanslarda kullanılabilecek ekipmanların güç seviyeleri ve türleri konusunda da teknik kısıtlamalar vardır. Bu kısıtlamaların, kritik hizmetlerin düzgün çalışmasını sağlamak ve paraziti önlemek için yürürlükte olduğuna dikkat etmek önemlidir. Bu frekansların izinsiz kullanımı yasal cezalara ve para cezalarına neden olabilir.
| Bant | Frekans Aralığı | Dalga boyu | Örnek Kullanım |
| Son derece düşük frekans (ELF) | <3kHz | 100 KM | Denizaltılarla iletişim |
| Süper düşük frekans (SLF) | 30–300 KHz | 10.000–1.000 km | Denizaltılarla iletişim |
| Ultra düşük frekans (ULF) | 300–3,000 Hz | 1.000–100 km | Denizaltı iletişimi, madenlerde iletişim |
| Çok Düşük Frekans (VLF) | 3 ila 30 kHz | 10 ila 100 km | Navigasyon, zaman sinyalleri, denizaltı iletişimi, kablosuz kalp atış hızı monitörleri, jeofizik |
| Düşük Frekans (LF) | 30 - 300 kHz | 1 m ila 10 km | Navigasyon, zaman sinyalleri, AM uzun dalga yayını (Avrupa ve Asya'nın bazı bölgeleri), RFID, amatör telsiz |
| Orta Frekans (MF) | 300 kHz - 3 MHz | 100 m ila 1 km | AM (orta dalga) yayınları, amatör telsiz, çığ işaretleri |
| Yüksek Frekans (HF) | 3–30 MHz | 100–10 m | Kısa dalga yayınları, vatandaş bandı telsizsu, amatör telsizsu ve ufuk ötesi havacılık iletişimi, RFID, ufuk üstü radarı, otomatik bağlantı kurma (ALE) / dikeye yakın gök dalgası (NVIS) telsiz iletişimi, deniz ve mobil telsiz telefonu |
| Çok Yüksek Frekans (VHF) | 30 ila 300 MHz | 1 ila 10 m | FM, televizyon yayınları, görüş hattı yerden uçağa ve uçaktan uçağa iletişim, karada mobil ve denizde mobil iletişim, amatör telsiz, hava durumu telsizsu |
| Ultra Yüksek Frekans (UHF | 300 MHz - 3 GHz | 10 cm ila 1 m | Televizyon yayınları, mikrodalga fırın, mikrodalga cihazlar/iletişim, telsiz astronomi, cep telefonları, kablosuz LAN, Bluetooth, ZigBee, GPS ve kara mobil, FRS ve GMRS telsizlar, amatör telsiz, uydu telsiz, Uzaktan kumanda Sistemleri gibi iki yönlü telsizlar, ADSB |
| Süper Yüksek Frekans (SHF) | 3 ila 30 GHz | 1 ila 1 cm | telsiz astronomisi, mikrodalga cihazları/iletişim, kablosuz LAN, DSRC, en modern radarlar, iletişim uyduları, kablo ve uydu televizyon yayıncılığı, DBS, amatör telsiz, uydu telsizsu |
| Son Derece Yüksek Frekans (EHF) | 30 ila 300 GHz | 1 mm ila 1 cm | telsiz astronomisi, yüksek frekanslı mikrodalga telsiz rölesi, mikrodalga uzaktan algılama, amatör telsiz, yönlendirilmiş enerji silahı, milimetre dalga tarayıcı, kablosuz LAN (802.11ad) |
| Terahertz veya Muazzam derecede yüksek frekans (THz veya THF) | 300–3.000 GHz | 1–0,1 mm | X ışınlarının yerini alacak deneysel tıbbi görüntüleme, ultra hızlı moleküler dinamik, yoğun madde fiziği, terahertz zaman alanı spektroskopisi, terahertz bilgi işlem/iletişim, uzaktan algılama |
Denge Telekom olarak, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)’nın belirlemiş olduğu frekanslarda ve hytera distribütörlüğünde telsiz satışı gerçekleştirmekteyiz. Telsiz çeşitlerimiz ve telsiz frekansları hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.